O instytucji

Historia wodzisławskiej Biblioteki Publicznej

Biblioteka Publiczna w Wodzisławiu powstała w 1947 roku. Symbolicznego otwarcia wszystkich bibliotek gminnych województwa kieleckiego dokonał Minister Kultury i Sztuki – Stefan Dybowski w Nagłowicach 21 grudnia 1947 roku. Powstające wówczas biblioteki miały charakter instytucji samorządowych, choć tamten samorząd różnił się od obecnego. Odpowiedzialność za utrzymanie bibliotek spoczywała zarówno na budżecie centralnym, jak i na budżetach lokalnych. Do gmin należało utrzymanie lokali i pensje dla bibliotekarzy, zaś budżet państwa za pośrednictwem bibliotek powiatowych zaopatrywał gminne placówki w księgozbiory.

Placówkę umieszczono w niewielkim lokalu przy ul. Krakowskiej 2, na parterze budynku, gdzie mieściło się wiele innych instytucji. Księgozbiór na koniec 1947 roku liczył 335 woluminów. Pierwszym pracownikiem była Waleria Lipska-Czajkowska. W kolejnych latach następowała duża rotacja personalna. W bibliotece pracowali: Józefa Świercz, Teodora Musielewicz, Lidia Cebula, Anna Kozłowska, Tadeusz Garczarczyk, Urszula Raczmańska, Sabina Kuśmirek, Halina Maciejewska, Barbara Gala.

Rok 1968 przyniósł bibliotece wiele zmian. Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej przeprowadziło się do nowego budynku, toteż biblioteka otrzymała lokal, gdzie przedtem mieściła się Gromadzka Rada Narodowa. Lokal mieścił się przy ulicy Krakowskiej 12. Biblioteka pozyskała dwa pomieszczenia, które przeznaczono na wypożyczalnię i czytelnię. Zakupiono nowe regały oraz inny niezbędny sprzęt potrzebny do sprawnego funkcjonowania biblioteki. Bogaty księgozbiór liczący 6162 woluminów, oraz zaangażowanie pracowników, sprawiły że posiadała ona pokaźną liczbę czytelników. Na koniec 1968 roku liczyła ona ok. 700 osób. Placówka cieszyła się dużą popularnością wśród mieszkańców Wodzisławia.

Szereg zmian przyniósł rok 1973. Nastąpił nowy podział administracyjny kraju  i Gromadzka Biblioteka Publiczna w Wodzisławiu została przekształcona w Bibliotekę Publiczną Gminy Wodzisław, a pozostałe biblioteki gromadzkie w Brześciu (założona w 1958 r.), w Mierzawie (założona w 1962 r.), i Nawarzycach (założona podobnie jak w Wodzisławiu w 1947 r.) stały się filiami Biblioteki Gminnej z obsadą po ½ etatu w każdej z tych placówek.

Od 1 września 1973 roku funkcję Kierownika Biblioteki przejęła od Jadwigi Musiał – Zofia Musiał, która pracowała aż do końca 1997 roku, kiedy to przeszła na emeryturę.

W 1976 roku powiększył się obszar gminy, dołączono trzy wsie z byłej gminy Stępocice, a Bibliotece Publicznej Gminy Wodzisław przybyła Filia w Lubczy.

W 1981 roku przekazano bibliotece dwa nowe pomieszczenia po Urzędzie Gminy, przylegające do lokalu biblioteki. Przeprowadzono gruntowny remont, począwszy od ocieplenia ścian, a skończywszy na wymianie podłóg. Powierzchnia biblioteki wynosiła 100m2. Niestety był to budynek bardzo stary, którego budowy nie pamiętają najstarsi mieszkańcy Wodzisławia. Szacuje się, że był budowany jeszcze przed 1850 rokiem.

Rok 1988 przyniósł bibliotece kolejną zmianę lokalu. Nowym miejscem był prywatny lokal po byłej aptece, którego właścicielką była pani Jadwiga Sawicka, jedna z najbardziej aktywnych czytelniczek biblioteki. Po drobnym remoncie biblioteka zaczęła funkcjonować w nowym lokalu od 1 września. Zajmowała 5 pomieszczeń o powierzchni ponad 100 m2 . Obsada był dwuetatowa.

Dekada lat 80-tych to dla bibliotek publicznych czas nienajlepszy. Postępująca inflacja i urynkowienie cen książek sprawiły, że ograniczenia finansowe stały się najpoważniejszą barierą w działalności bibliotek. Reforma samorządowa z 1990 roku spowodowała następną zmianę statusu gminnych bibliotek. Biblioteki znów stały się placówkami samorządowymi. W naszej gminie zlikwidowano wszystkie punkty biblioteczne z ponad 20 działających dotychczas. W 1992 roku, z przyczyn ekonomicznych, podjęto decyzję o likwidacji filii bibliotecznej w Lubczy. Proces ten trwał dwa lata. Część księgozbioru została przeniesiona do biblioteki w Wodzisławiu oraz do filii bibliotecznych w Brześciu, Mierzawie i Nawarzycach. Lektury szkolne oraz część księgozbioru popularnonaukowego przekazano do bibliotek szkolnych. Ponad 1800 woluminów sprzedano za przysłowiową złotówkę.

W pierwszej połowie lat 90-tych wszystkie placówki biblioteczne znajdowały się w złych warunkach lokalowych. W GBP powiększa się zawilgocenie i zagrzybienie. Poważnym mankamentem naszych placówek jest brak dostępu do wody i ubikacji.

Rok 1997 był rokiem jubileuszowym dla wszystkich bibliotek w gminie – Gminna Biblioteka Publiczna oraz filia w Nawarzycach obchodziły 50-lecie istnienia, filia w Brześciu 40-lecie, a filia w Mierzawie 35-lecie. W maju 1997 roku czytelnicy mogli podziwiać zorganizowaną w lokalu GBP wystawę gobelinów, utkanych przez czytelniczkę z Przyłęczka – panią Marię Kasperek. Na koniec roku, na emeryturę odchodzi pani Zofia Musiał, a jej obowiązki przejmuje pracująca w bibliotece od 1981 roku Elżbieta Puto.

Rok 1999 jest rokiem pozytywnych zmian – Gminna Biblioteka Publiczna przeprowadziła się w lipcu do lokalu, w którym nareszcie mamy godziwe warunki. Wyremontowany i zaadaptowany na potrzeby biblioteki lokal przy ul. Legionów 1, po byłej lecznicy, ma 104 m2 powierzchni i jest wyposażony w instalację CO oraz w bieżącą wodę i ubikację. Składa się z pięciu pomieszczeń. Jedynym mankamentem jest to, iż jest on trochę oddalony od centrum Wodzisławia, co stanowi uciążliwość dla czytelników starszych i tych, którzy przyjeżdżają z okolicznych wiosek. Z kolei teraz bliżej do biblioteki mają uczniowie Szkoły Podstawowej, Gimnazjum i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych oraz mieszkańcy internatu.

W 2000 roku po długiej przerwie reaktywowano działalność Filii w Mierzawie. Zawieszenie działalności placówki – od połowy 1994 roku – spowodowane było remontem budynku OSP, w którym biblioteka funkcjonowała. Niestety od 1 lipca 2014 roku po raz wtóry placówka ta musiała zawiesić swoją działalność ponieważ wspomniany wcześniej budynek, w którym się mieściła, w związku z budową drogi ekspresowej Nr 7 został wykupiony przez GDDKiA i przeznaczony do wyburzenia. Na chwilę obecną w Mierzawie nie ma lokalu, który można by przeznaczyć na bibliotekę. W 2003 roku nowy lokal zyskała Filia w Brześciu. Placówka ta funkcjonuje wspólnie ze Świetlicą Wiejską co jest bardzo korzystnym rozwiązaniem.Mieści się ona w budynku tamtejszej OSP, gdzie dwa pomieszczenia wraz z węzłem sanitarnym zaadaptowano na potrzeby tych instytucji. W 2007 roku lokal został wyposażony w olejową instalację CO. Filia biblioteczna w Nawarzycach od 2008 roku zlokalizowana jest w budynku po byłej szkole. W tym budynku działa również Świetlica Wiejska prowadzona przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Nawarzyce. W 2009 roku w pomieszczeniu wypożyczalni tamtejszej placówki wymieniono okna. Systematycznie prowadzone są również prace poprawiające wygląd i ułatwiające funkcjonowanie Biblioteki Gminnej. W bieżącym roku wyremontowane zostały czytelnie, wymieniono grzejniki CO, oświetlenie oraz pomalowano lokal. To jeszcze nie koniec dobrych zmian, gdyż mamy zakupioną kostkę brukową, która ma zostać położona przed budynkiem.

Dzień dzisiejszy naszej Biblioteki

Gminna Biblioteka Publiczna w Wodzisławiu od 1 stycznia 2006 roku działa jako samodzielna samorządowa instytucja kultury. Posiada osobowość prawną i statut nadany przez Radę Gminy, jest także wpisana do Gminnego Rejestru Instytucji Kultury. Obowiązki dyrektora Wójt Gminy powierzył dotychczasowej kierownik – Elżbiecie Puto.

Z początkiem 2005 roku biblioteka w ramach programu informatyzacji społeczeństwa otrzymała trzy komputery. Udział biblioteki w programie IKONKA zaowocował pozyskaniem trzech stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu. Informatyzacja biblioteki pozwala na poszerzenie oferty bibliotecznej, otwierając przed czytelnikami nowe sposoby poszukiwania informacji. W 2008 roku zapoczątkowano w bibliotece prace nad katalogowaniem zbiorów w programie bibliotecznym MAK 4.3. Komputeryzacja księgozbioru stwarza perspektywę wdrożenia komputerowej obsługi czytelników, zgodnie ze standardami, które w niedługim czasie stanowić będą normę pracy w bibliotece.Dodatkowo uzyskaliśmy refundację kosztów dostępu do Internetu w ramach programu „Akademia Orange dla bibliotek” i otrzymaliśmy certyfikat „Biblioteka z p@sją”.

W 2013 roku zakwalifikowaliśmy się do Programu „RozPRACUJ to z biblioteką”. Dzięki temu przedsięwzięciu otrzymaliśmy profesjonalne wsparcie szkoleniowe i narzędzia w zakresie pomocy mieszkańcom pozostającym bez pracy lub chcącym ją zmienić. Nasza placówka oraz filie w Brześciu i Nawarzycach otrzymały po dwa zestawy komputerowe z urządzeniami wielofunkcyjnymi i aparatami cyfrowymi, a GBP oprócz tego dostała laptopa, projektor z ekranami dodatkową drukarkę z funkcją drukowania w formacie A3. Efektem uczestnictwa w tym programie było również pozyskanie w 2014 roku grantu na zorganizowanie, w partnerstwie z Kołem Gospodyń Wiejskich z Piotrkowic, warsztatów carvingu dla dziesięciu bezrobotnych kobiet chcących rozwijać swoje umiejętności oraz zdobywać nowe kwalifikacje i doświadczenia.

Od 2013 roku wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Wodzisławia organizujemy cyklicznie, w listopadzie, spotkania wspólnego śpiewu pieśni patriotycznych, a od stycznia 2014 roku zapraszamy mieszkańców gminy na spotkania wspólnego śpiewu kolęd i pastorałek.

Od lat uczestniczymy, w cieszącej się wielką popularnością, akcji „Cała Polska czyta dzieciom”; bierzemy udział w Narodowym Czytaniu oraz w Nocy Bibliotek. Przy współpracy miejscowego Gimnazjum kilkakrotnie uczestniczyliśmy w projekcie „Link do przyszłości”, a efektem tego jest zorganizowanie Lokalnego Klubu Kodowania, dla którego mogliśmy na dwa miesiące wypożyczyć z FRSI roboty finch do nauki programowania.

Od października 2015 roku przy naszej bibliotece prężnie działa Dyskusyjny Klub Książki, a od lutego 2016 nasi najmłodsi czytelnicy – „Biblioteczne Duszki” – spotykają się systematycznie na zajęciach grupy zabawowej w każdy drugi i czwarty piątek miesiąca. Zajęcia te odbywają się w oparciu o książkę, dzieci słuchają opowieści, wykonują różnego rodzaju prace plastyczne i uczestniczą w zabawach ruchowych.

W 2016 roku wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Wodzisławia realizowaliśmy projekt z partnerstwa publiczno – społecznego w ramach programu „Promocja literatury  i czytelnictwa” pod nazwą „Biblioteka łączy pokolenia”. Celem tego projektu było zaktywizowanie mieszkańców naszej gminy wokół biblioteki. Wszystko co robiliśmy było odpowiedzią na potrzeby lokalne. Zakres inicjatyw był szeroki, dotykaliśmy wielu dziedzin kultury: były ciekawe spotkania, konkursy, zbieranie i opublikowanie ciekawostek dotyczących naszej małej ojczyzny, kończąc na listopadowym wspólnym śpiewie pieśni patriotycznych. Mieszkańcy gminy chętnie uczestniczyli we wszelkich działaniach biblioteki i jej filii angażując się w życie społeczne i interesując sprawami lokalnymi.

W ramach cyklu spotkań z ciekawymi ludźmi zorganizowaliśmy:

-  dwa spotkania z jędrzejowskim malarzem Zbigniewem Kasprzakiem (7 kwietnia dla młodzieży licealnej i 26 października dla uczniów ze szkoły w Brześciu),

- spotkanie literacko – muzyczne z poetą Krzysztofem Nawrotem, któremu towarzyszył gitarzysta Kazimierz Kołomyja-Run (31 maja),

- spotkanie z podróżnikiem Tomkiem Tułakiem  (20 września),

- spotkanie z artystami teatru EDU-ARTIS z Krakowa na koncercie „Umówiłem się z nią w Cafe Fogg” (5 października),

- dwa spotkania (11 października) z pisarzem dla dzieci Wiesławem Drabikiem, dla uczniów szkoły podstawowej w Mierzawie i Niegosławicach,

- spotkanie z poezją i muzyką – Mariola Konieczna i Jarosław Reclik (27 listopada)

W ramach projektu przeprowadziliśmy trzy konkursy:

- plastyczny, przy współpracy Przedszkola Samorządowego w Wodzisławiu, dla przedszkolaków z terenu naszej gminy wraz z babciami i dziadkami pt. „Ulubiona bajka Babci lub Dziadka”.

- poetycki dla uczniów szkół podstawowych pt. „Mała Ojczyzna”. Ogłoszenie wyników konkursu wraz z wręczeniem nagród laureatom nastąpiło podczas zorganizowanego wspólnego śpiewu pieśni patriotycznych – 14 listopada. Nagrodzone prace wydrukowano w publikacji, która ukazała się w ramach naszego projektu zatytułowanej „Gmina Wodzisław nasza Mała Ojczyzna: „Cudze chwalicie swego nie znacie”

- otwarty konkurs fotograficzny pt. „Nasza Mała Ojczyzna”. Ogłoszenie wyników tego konkursu, nagrodzenie laureatów oraz wystawę pokonkursową prac zorganizowano także podczas wspólnego śpiewu pieśni patriotycznych – 14 listopada. Zdjęcia nagrodzone umieszczono również we wspomnianej wcześniej publikacji.

W Gminnej Bibliotece Publicznej oraz w jej filiach w Brześciu i Nawarzycach zorganizowano dla chętnych, którzy chcieli pogłębić swoje umiejętności plastyczne, warsztaty bibułkarstwa. Na zajęciach spotykali się i ludzie młodzi i seniorzy. Efekty prac warsztatowych mieszkańcy gminy mogli oglądać podczas gminnych dożynek    w Piotrkowicach. Warsztaty prowadziła lokalna artystka ludowa Pani Anna Musiał z Olszówki Nowej.

Z bardzo pozytywnym odbiorem mieszkańców gminy spotkała się wydana w ramach tego zadania publikacja pt. „Gmina Wodzisław nasza Mała Ojczyzna: „Cudze chwalicie swego nie znacie”. Zawiera ona fakty i ciekawostki dotyczące naszej Małej Ojczyzny oraz efekty prac konkursowych zrealizowanych w ramach niniejszego projektu. Autorami konkursowych fotografii przedstawiających różne zakątki naszej pięknej ziemi są wrażliwi na jej piękno mieszkańcy, a zaprezentowane wiersze to dzieło młodych, utalentowanych rodzimych poetów. Publikację wzbogacają archiwalne zdjęcia ze zbiorów Galerii „Pod brzozą” Stanisława Śliwy – wodzisławskiego pasjonaty i regionalisty.

W bieżącym 2017 roku kontynuujemy dobrą tradycję współpracy ze wszystkimi placówkami edukacyjnymi z terenu naszej gminy. Z przedszkolakami i uczniami szkoły w Wodzisławiu oraz w Lubczy spotkał się Wiesław Drabik. Uczestniczyliśmy w uroczystości pasowania na czytelnika uczniów w Brześciu. Po raz 7-my z Przedszkolem Samorządowym zorganizowaliśmy Gminny Konkurs Plastyczny dla Przedszkolaków wraz z rodzicami (tegoroczny pt. „I łaciate i kudłate, pręgowane i skrzydlate …”). Wraz z Reksiem odwiedziliśmy dzieci z wodzisławskiego Przedszkola, z klas I-III naszej szkoły podstawowej oraz z Brześcia, Lubczy i Piotrkowic. Licealiści mieli możliwość spotkania z podróżnikiem – Tomkiem Tułakiem i posłuchania opowieści podróżniczych o Kubie.

Biblioteka wspomaga szeroko rozumianą edukację społeczną. Jako lokalny ośrodek kultury stara się zapewnić społeczeństwu szeroki dostęp do wiedzy oraz promuje książkę i czytelnictwo. Uniwersalny charakter zbiorów bibliotecznych i jego systematyczne uzupełnianie sprzyja zaspokojeniu potrzeb różnych użytkowników różnych grup wiekowych i różnych zawodów. Tych wszystkich spraw na pewno nie dałoby się udźwignąć gdyby nie przychylność wielu osób, a szczególnie władz samorządowych z Wójtem Gminy na czele oraz działających na terenie gminy stowarzyszeń, szkół i przedszkola. Dla biblioteki najważniejsi są czytelnicy, którzy chętnie do nas przychodzą, korzystają ze zbiorów i są motorem do dalszej pracy dla bibliotekarzy.